2024年2月21日 星期三

「sit-ji̍t/li̍t/gi̍t」寫做【蝕日】?「sit-gue̍h/ge̍h/ge̍rh」寫做【蝕月】⋯⋯

 『日蝕』、『月蝕』,咱 ê 話一般號做「sit-ji̍t/li̍t/gi̍t」、「sit-gue̍h/ge̍h/ge̍rh」,前字是陰入第四聲,有 ê 地頭講做「ji̍t/li̍t/gi̍t-sit」、「gue̍h/ge̍h/ge̍rh-sit」,次字也是陰入第四聲。另外,也有【天(thian)狗食日】、【天狗食月】ê 說法。

《教典》共「sit-ji̍t/li̍t/gi̍t」、「sit-gue̍h/ge̍h/ge̍rh」、「ji̍t/li̍t/gi̍t-sit」、「gue̍h/ge̍h/ge̍rh-sit」ê 漢字寫做【蝕日】、【蝕月】、【日蝕】、【月蝕】,「sit」--字選擇陽入字 ê【蝕】,註明「俗讀」;某乜出版社 ê 教科書共【蝕日】、【蝕月】解說做華臺反序詞,電子光碟錄音檔讀做前字陽入 ê「si̍t 日」、「si̍t 月」,kap 一般咱民間 ê 呼音無對同。

【蝕】--字是陽入字,若是文言詞【日蝕】、【月蝕】,放孔子白會用得讀做「ji̍t/li̍t/gi̍t-si̍t」、「gua̍t-si̍t」。1873 年《廈英大辭典》雖然也有收「si̍t-ji̍t (r.), =sit-ji̍t, eclipse of sun. si̍t-ge̍h (r.), =sit-ge̍h, eclipse of moon.」,毋拄杜嘉德牧師有註明「r.」,「r.」是「rare(罕見)」ê 意思,可見前字陽入 ê「si̍t 日」、「si̍t 月」並毋是咱 ê 話一般 ê 說法。

咱 ê 話口頭語 pōo-pîn 是說做「sit-ji̍t/li̍t/gi̍t」、「sit-gue̍h/ge̍h/ge̍rh」、「ji̍t/li̍t/gi̍t-sit」、「gue̍h/ge̍h/ge̍rh-sit」,「sit」是陰入第四聲,寫做陽入字 ê【蝕】--字,音韻系統並無對同;照咱 ê 話 ê 音義系統性,漢字應當做【失日】、【失月】、【日失】、【月失】會 khah 妥當,《廈英》就是按呢處理。